Voor het VVD-verkiezingsprogramma 2025 voor de Tweede Kamer heeft het bestuur van het Thematisch Netwerk Cultuur & Media intensief samengewerkt met leden, deskundigen en de verkiezingsprogrammacommissie. De inhoud die we eerder hadden opgehaald voor het Liberaal Manifest, via een uitgebreide enquête onder de leden, gesprekken met professionals uit de sector en verschillende werksessies, kon door de vervroegde verkiezingen direct worden ingezet voor het landelijke verkiezingsprogramma.
Veel onderwerpen die binnen ons netwerk leven, zijn vervolgens opgenomen in het conceptverkiezingsprogramma. In lijn met het voorstel van het bestuur van het thematisch netwerk hebben zowel cultuur als media een eigen, herkenbare paragraaf gekregen in het programma. Dit is een mooie erkenning voor iedereen die betrokken is bij Cultuur en Media in de VVD.
In deze terugblik zetten we overzichtelijk op een rij welke onderdelen zijn opgenomen en welke aanvullingen via amendementen zijn toegevoegd na de regiobijeenkomsten en de landelijke ALV van september 2025.
Cultuur in het verkiezingsprogramma 2025
In het verkiezingsprogramma wordt cultuur neergezet als een sector die bijdraagt aan identiteit, creativiteit en ondernemerschap. Cultuur moet in heel Nederland toegankelijk zijn. Daarom ligt de nadruk op brede spreiding, minder regeldruk en ruimte voor initiatieven en innovatie uit de sector. Ook is er aandacht voor het ontwikkelen en erkennen van erfgoed, zowel traditioneel als nieuw.
Belangrijke punten uit het programma
- Regionale spreiding van cultuurgelden, zodat cultuur niet alleen in de Randstad geconcentreerd is maar overal tot zijn recht komt.
- Meer ruimte voor cultureel ondernemerschap, onder andere via nieuwe verdienmodellen en samenwerking met marktpartijen.
- Minder regeldruk voor instellingen en makers.
- Een volwaardige plek voor volkscultuur binnen de culturele basisinfrastructuur.
- Erkenning van nieuw én immaterieel erfgoed, met aandacht voor digitalisering en brede toegankelijkheid.
- Langere subsidietermijnen (8 jaar), voor meer stabiliteit en continuïteit.
- Een sterkere positie voor zelfstandige makers en cultuurdocenten, door meer ruimte voor projectmatig en flexibel werken.
Media in het verkiezingsprogramma 2025
Op het gebied van media is het programma dit jaar duidelijker en principiëler dan voorheen. Het verkiezingsprogramma benadrukt dat onafhankelijke journalistiek een kernwaarde is voor een vrije samenleving. Journalistiek controleert de macht, informeert, maakt debat mogelijk en beschermt de democratische rechtsstaat. Daarom wordt in het programma stevig ingezet op een mediasector die open, innovatief en weerbaar is.
De VVD kiest in 2025 verder voor een toekomstbestendig mediastelsel.
In het programma staat onder andere:
- verdere hervorming van de NPO, met minder bestuurslagen, duidelijke kerntaken en meer transparantie;
- het afschaffen van het ledencriterium, zodat omroepen worden beoordeeld op maatschappelijke waarde in plaats van ledentallen;
- ruimte voor digitale innovatie en coproducties, zodat publieke en private partijen samen kunnen investeren in kwalitatieve content;
- steviger toezicht op pluraliteit en marktdominantie, om een divers en onafhankelijk media-aanbod te beschermen;
- maatregelen tegen desinformatie en buitenlandse beïnvloeding, zodat burgers toegang houden tot betrouwbare informatie.
Deze onderdelen zijn grotendeels gebaseerd op de brede input van leden, onafhankelijke partijen, experts uit de mediasector en de gesprekken die vanuit het thematisch netwerk zijn gevoerd. In samenwerking met de verkiezingsprogrammacommissie is deze input verwerkt in de concepttekst en vervolgens in het definitieve programma opgenomen.
Aanvullingen via amendementen
Na de conceptfase volgden de regiobijeenkomsten en de ALV. Op basis van thema’s die nog onvoldoende waren opgenomen, heeft het bestuur namens het thematisch netwerk drie amendementen ingediend. Deze onderwerpen sluiten direct aan bij de waarden en uitgangspunten van het netwerk.
Alle amendementen zijn aangenomen en verwerkt in de definitieve versie van het verkiezingsprogramma 2025.
- Versterking van lokale media
Lokale media spelen een belangrijke rol in een open en goed functionerende democratie. Zij informeren inwoners over wat er in hun directe omgeving gebeurt en houden lokale bestuurders scherp. Omdat deze cruciale schakel nog ontbrak in de concepttekst, heeft het netwerk zich ingezet voor een expliciete opname in het programma.
Aangenomen amendement:
“We zetten ons in voor sterke lokale media in heel Nederland die inwoners goed informeren over wat er in hun omgeving speelt en het lokale bestuur kritisch volgen. Zo wordt desinformatie bestreden en de weerbaarheid van gemeenschappen vergroot.”
2. Actief burgerschap versterken
Actief burgerschap past bij liberale waarden: mensen die initiatief nemen en verantwoordelijkheid dragen. Bibliotheken, dorpshuizen en andere ontmoetingsplekken ondersteunen dit door inwoners samen te brengen. Omdat deze rol ontbrak in de concepttekst, heeft het netwerk dit amendement voorgesteld. Op advies van het netwerk is het opgenomen in ‘Missie 5: Kleinere Overheid’, waar een sterke en betrokken samenleving centraal staat.
Aangenomen amendement:
“De overheid faciliteert en stimuleert burgers die kleine én grote maatschappelijke initiatieven oppakken, zoals zorgcoöperaties, energieoplossingen of de buurt verbeteren. Bibliotheken en dorpshuizen kunnen hier een actieve rol in spelen.”
3. Steun voor vrije journalistiek wereldwijd
Vrije en onafhankelijke journalistiek controleert de macht en houdt een democratie in evenwicht. In veel landen staat de pers onder druk, wat directe gevolgen heeft voor vrijheid, rechtsstaat en democratische ontwikkeling. Het netwerk vindt het belangrijk dat de VVD zich ook internationaal uitspreekt voor bescherming van journalistiek en vrije informatievoorziening.
Aangenomen amendement:
“Wij steunen onafhankelijke journalistiek wereldwijd daar waar de journalistiek onder druk staat, ondersteunen onafhankelijke lokale media en helpen censuur te doorbreken, zodat betrouwbare informatie de vrijheid van burgers waarborgt en daarmee de pijlers onder de democratie versterkt.”
Afbeelding Antoni Rodriguez (1965), Cartoon Movement, 2023
Samen verder
De totstandkoming van het verkiezingsprogramma 2025 was een gezamenlijke inspanning van leden, bestuur, experts en de verkiezingsprogrammacommissie. Veel onderwerpen die in het netwerk leven, zijn opgenomen in het programma. Het bestuur en het thematisch netwerk blijven zich ook de komende jaren inzetten om signalen uit het veld op te halen, kennis te delen en onze volksvertegenwoordigers te ondersteunen bij cultuur- en mediabeleid dat bijdraagt aan een sterke, vrije en veerkrachtige samenleving.